Wielu Kaszubów oddało swe życie podczas II wojny światowej za wolną Polskę. Wśród nich byli lokalni patrioci z Bojana i Koleczkowa. 29.02.1944 r. jedenastu kaszubskich partyzantów stoczyło bój nad „Slëżą” (pol. śluza) Zagórskiej Strugi. O tychże wydarzeniach pisze szczegółowo kaszubski kronikarz i historyk Bolesław Bork (1923-2017). Cytując: „Jedenastu kaszubskich partyzantów, źle uzbrojonych, wyczerpanych fizycznie i psychicznie przeciągającą się wojną, nerwowym życiem w prymitywnych warunkach w podziemiu, potrafiło stawić czoła i podjąć całodzienny, nierówny bój z dziesięćkroć przeważającymi siłami wroga. Taki czyn można określić tylko jednym słowem — bohaterstwo, a źródłem tego bohaterstwa była głęboka miłość ojczyzny”. Niestety, ta heroiczna walka zakończyła się w najsmutniejszy z możliwych sposobów. Oto nazwiska poległych nad Slëżą 29.02.1944 r.:
– por. Alfred Loeper,
– plut. Leonard Kustusz,
– kpr. Pawel Liedtke
– kpr. Stanisław Kleba,
– szer. Franciszek Miotk,
– szer. Leon Niemc,
– szer. Augustyn Rohde,
– szer. Klemens Stuba,
– szer. Teodor Stuba.
80 lat po tych tragicznych wydarzeniach, a więc 29.02.2024 r. – uczczono walkę Partyzantów Zgrupowania „Gryf Pomorski”. Była Msza Święta w Koleczkowie, uroczysty apel w Szemudzie, a także oddanie hołdu kaszubskim bohaterom przy pomnikach w Koleczkowie i Kielnie. Nie zabrakło również uroczystości w samym Bojanie, gdzie przy budynku zabytkowej Remizy Ochotniczej Straży Pożarnej odsłonięto i poświęcono tablicę upamiętniającą bohaterską postawę tutejszych bojowników. W uroczystości udział wzięli również uczniowie naszej szkoły.
Fotorelacja autorstwa Roberta Grotha dostępna jest w załączniku.
Warto, a w zasadzie należy znać historię ziemi, na której mieszkamy. Cytując św. Jana Pawła II: „Naród, który nie zna swojej przeszłości umiera i nie buduje swojej przyszłości”. Dla nas Kaszubów słowa te powinny mieć wymiar szczególny. Zachęcam więc, by poznać bliżej losy partyzantów lesockich. Ich działalność szczegółowo opisuje wspomniany Bolesław Bork (1923-2017). Prawdziwym kompendium wiedzy w tej dziedzinie jest jego publikacja „Nad Sleżą” z 1978 r. Pierwsze wydanie dostępne jest za darmo online: https://bibliotekacyfrowa.eu/dlibra/publication/54339/edition/50513?language=pl .
Książka doczekała się w tym roku również drugiego, bardziej przejrzystego wydania, które zakupić można przez internet, w księgarni czec.pl.
https://czec.pl/pl/p/Nad-Sleza.-Zarys-walk-Kaszubow-lesockich-/7571
Cześć i chwała bohaterom!
Gracjan Fopke
Szkólny kaszëbsczégò jãzëka
